کسی نمی‌داند زندگی مردم یزد دقیقا از چه زمانی با صنایع دستی گره خورده است. اما شواهد تاریخی نشان می‌دهد که این مردم اصیل از دیرباز و در طول تاریخ با هنرمندی خود توجه مردم هنرشناس جهان و صنعت‌گران را جلب کرده‌اند. از علل گوناگون گرایش مردم یزد به صنایع دستی می‌توان به شرایط خاص جغرافیایی، وضع معیشت و دور بودن از مرکز کشور اشاره کرد. بسیاری از صنایع دستی یزد در طول سالیان و با تغییر سلایق مردم کشور و دنیا، به دست فراموشی سپرده شده‌اند. برخی دیگر هم با پیشرفت فن‌آوری، شکل اولیه خود را از دست داده‌اند. با این اوصاف باز هم می‌توان هنر تاریخی مردم یزد را در بازارهای این شهر به تماشا نشست.
قالی بافی
عمده ترین صنعت دستی یزد، فرشبافی است . هم اکنون در استان یزد ، نزدیک به ۶۵ هزار دارقالی برپاست و ۱۳۰ هزارنفر بافنده به این هنر دیرینه اشتغال دارند ، تولید متوسط ۵ متر مربع در سا ل به ازای هر بافنده حاصل آن است .
از تولیدات قالی دستباف استان پنج درصد مصرف داخل استان ، ۴۵ درصد خارج از استان و ۵۰ درصد راهی بازارهای خارج از کشور می شود .
قالیها در اندازه های ۳ در ۴ ، ۵/۲ در ۵/۳ ، ۳ در۲ ، ۵/۲ در ۵/۲ و ۱ در۱ تولید می شود ، اما سفارش مشتریان نیز در تغییر این اندازه ها مؤثر است .
نقشه های اصیل فرش یزد به نامهای هراتی ، گل وماهی ، سردار جنگل ، کرمانی و نقوش مشابه است . ۷۵ درصد فرش استان از خامه ی پشم و ۲۵ درصد از خامه ی کرک بافته می شود .
زیلو بافی ، هنری با قدمت چند هزار ساله
یکی دیگر از صنایع دستی یزد که ارتباط مستقیمی با شیوه زندگی مردم این دیار و شرایط کویری دارد، زیلو است. زیلو بافی در این استان قدمتی چند هزار ساله دارد و به دوران ایران باستان نسبت داده می‌شود. همچنین قدیمی‌ترین زیلوی یزد در مسجد جامع می‌بد نگهداری می‌شود. در واقع شهرستان می‌بد به عنوان قطب نگهداری زیلو در استان یزد به شمار می‌رود.
زیلو‌های یزد از جنس پنبه می‌باشند و در حال حاضر نیز به عنوان کف پوش در بسیاری از خانه‌ها، و مخصوصا خانه سنتی و خشت و گلی استفاده می‌شوند. ابعاد این زیلو‌ها معمولا کوچک پارچه هستند و هشت پر بزرگ، هشت پر کوچک، بند رومی، رکنه دونی و پرت توره از مهمترین زیلو‌های این استان به شمار می‌رود. نوع مرغوب زیلوی یزد با نام نفتال در بازار شهرت دارد که معمولا کوچک پارچه بوده و از مواد اولیه بسیار با کیفیت پنبه تولید می‌شود.
ترمه
ترمه پارچه زیبایی است که مصارف مختلفی در تولید دیگر صنایع دستی استان یزد دارد. تارهای این پارچه از ابریشم طبیعی می‌باشد و پودش ترکیبی از نخ، ابریشم، پشم و کرک الوان است.
ترمه در گذشته با انگشتان دست بافته می‌شده و از همین رو به انگشت باف نیز معروف بوده است. تولید ترمه هم اکنون به صورت نیمه دستی می‌باشد.
ترمه انواع گوناگونی دارد که عبارتند از: شال یزدی، شال امیری، شال رضایی، شال چارقدی، شال محرمات، شال بندی، شال اتابکی، شال راه راه و شال کشمیری.
دارایی بافی
دارایی بافی یا همان ایکات با استفاده از ابریشم طبیعی به عنوان ماده اولیه و نخ ویسکوز با رنگ‌های مختلف گرم و روشن مانند رنگ‌های سبز، زرد، نارنجی و قرمز تولید می‌شود. رنگ‌های پرحرارتی مانند بنفش، نارنجی و قرمز، حال و هوای کویری را زنده می‌کنند. پس از بافت این پارچه، به اندازه نیاز مشتری از آن برش داده می‌شود و مورد استفاده قرار می‌گیرد. دارایی بافی بیش از ۸۰۰ سال قدمت دارد و در قدیم از آن برای ساخت بقچه، رولحافی و امثال این‌ها استفاده می‌کردند. گفتنی است که واژه « ایکات »، واژه‌ای مالایی مترادف با دارایی بافی می‌باشد و به معنی پیچاندن، گره زدن و بستن است. جالب اینجا است که در صورت پاره شدن تار این پارچه، به جای گره زدن آن، از پودر پنبه و عسل برای چسباندن تار استفاده می‌کردند. لازم به ذکر است که در گذشته این پارچه جزء دارایی‌های گران قیمت به شمار می‌رفت و تنها کسانی که تمکن مالی کافی داشتند می‌توانستند این پارچه را خریداری کنند.
