صنایع دستی دوست‌داشتنی و جذاب اردبیل توسط روستایی‌ها و عشایر این منطقه تولید می‌شود و بیشتر این محصول‌ها از مواد اولیه طبیعی تهیه و فروش آن‌ها چرخ اقتصاد این خانواده‌ها را می‌چرخاند. جالب است بدانید که بافته‌های داری و پشمی این صنایع دستی به کشور‌های دیگر صادر می‌شود و طرفداران زیادی دارد. اگر می‌خواهید با صنایع دستی اردبیل بیشتر آشنا شوید در ادامه این مطلب همراه ما باشید.

گلیم‌ بافی

گلیم‌بافی یکی از مهم‌ترین صنایع دستی شهر اردبیل است که شهرت جهانی دارد و نمونه‌های قدیمی‌ آن متعلق به دوره اشکانیان است. طرح و نقش‌های اصیلی که در این گلیم‌ به کار می رود نقش اژدها، گردونه مهر، خرچنگ و سماور سینی است و از این طرح‌ها بیشتر در نمین، مغان و روستاهای اطراف آن استفاده می‌کنند.

هنرمندان اردبیلی گلیم‌ها را در سه نوع ساده‌باف، برجسته و ورنی می‌بافند و اگر به آشنایی با جزئیات این محصول علاقه‌مند باشید باید بگوییم تارهای آن از نخ پنبه‌ای تاب‌دار و پود آن از پشم‌های الوان و ابریشم تهیه می‌شود.

جاجیم بافی

جاجیم های ساده و گل دار محصول دست های هنرمندان مردم خلخال و روستاهای اطراف آن است که در شمار صنایع دستی اردبیل قابل ذکر است. در گذشته مصرف بیشتر جاجیم در قالب زیرانداز بود. اما امروزه جاجیم بیشتر برای مصارفی همچون پادری، روتختی، روکرسی، رو پشتی، سجاده و تزئینی است. از آنجایی که ماده اولیه و اصلی برای بافت جاجیم پشم گوسفند است، می توان بافتی تقریباً کلفت را در آن مشاهده نمود.

نقش هایی همچون نگین انگشتر، گوشواره، گل، بادامی و … به عنوان مهم ترین طرح های بافت جاجیم هستند. در بازار سنتی اردبیل به وفور جاجیم هایی در ابعاد ۹۰ تا ۱۲۰ متر به فروش می رسد که به سبب زیبایی هنرمندانه آن‌ها نگاه هر بیننده ای مجذوب آن‌ها می شود.

چنته بافی

چنته بافی یکی از قدیمی‌ترین صنایع دستی اردبیل است که رفته رفته به فراموشی سپرده می‌شود. در این هنر زیبا از شیوه‌های بافت گلیم، جاجیم، پلاس و حتی خورجین استفاده شده و پارچه را می‌بافند. در بافت آن وقتی پشت بافت داخل کیف بیوفتد، کیف را تا زده و از سه جهت آن را می‌دوزند. از این صنایع دستی اردبیل برای نگهداری وسایلی مانند آینه، قرآن، نخ، سوزن و غیره استفاده می‌شود و معمولاً از مهره تزئینی، قیطان رنگی هم برای آراسته کردن آن استفاده می‌کنند.

تراش شیشه

یکی از صنایع دستی سنتی و زیبای استان اردبیل تراش شیشه نام دارد و آن عبارتست از ایجاد نقوش مختلف سنتی بر روی شیشه بوسیله تراش با استفاده از سنگهای مخصوص که درجه سختی آنها بیش از سختی شیشه باشد. تراش شیشه با سنگهای دیسک مانندی انجام می شود و سرعت چرخهای دستگاه تراش و دیسکهای تراش, بستگی مستقیم به نوع تراش دارد. هر چه میزان تراش عمیق تر باشد سرعت چرخ تراش بیشتر است و بالعکس در صورتی که تراش سطحی باشد سرعت چرخ تراشکاری کمتر است.

ورنی

ورنی که گاه به آن گلیم سوزنی نیز گفته می شود، یکی از شاخص ترین “سوماک”های ایران است. “ال سون”ها و نیز عشایر “ارسباران” عمده ترین تولیدکنندگان ورنی هستند. متداول ترین مصارف ورنی شامل: خورجین، مفرش (رختخواب پیچ یا فرمش) و زیراندازهایی است که غالباً در اندازه های ۳/۱*۱ متر و ۵/۱*۱ متر روی دارهای عمودی بافته می شود. بافندگان ورنی از نقش هایی چون: آهو، گرگ، سگ گله، بوقلمون، مرغ وخروس، شغال، روباه و پرندگان محلی به گونه ای بسیار زیبا و به صورت هندسی استفاده می کنند.

ملیله‌سازی

ملیله‌سازی هنر صنعتی است که در آن فلز طلا و یا نقره را به مفتول‌های نازک تبدیل نموده و سپس مفتول‌های آماده شده را در قالبی که از قبل تهیه شده، به وسیله انبری ظریف فرم داده و مفتول‌های آماده شده را در قالبی که از قبل تهیه شده، به وسیله انبری ظریف فرم داده و نقش‌اندازی می‌کنند، سپس مرحله حرارت دادن و اتصال مفتول‌ها به وسیله‌ ماده‌ای به نام جوش نقره، انجام می‌شود. معمولا به ملیله طلا زیورآلاتی از قبیل، سینه‌ریز، گردنبند، انگشتر و گوشواره تهیه می‌کنند.