به هر منطقه‌ای از ایران که سفر می‌کنیم صنایع دستی متفاوت و مختص به آن شهر را با تاریخچه‌ای طولانی می‌بینیم. این روزها صنایع دستی جزئی از میراث فرهنگی است. کردستان یکی از استان‌های غربی ایران است که افراد مختلفی در روستاها و شهرهایش به ساخت صنایع دستی مشغول‌اند. لباس کردی یکی از معروفترین صنایع دستی کردستان است.
سبک زندگی و فرهنگ بومی ساکنین این منطقه در ساخت صنایع دستی این استان بی‌تاثیر نیست. معمولا برای تولید این هنر‌های دستی از عناصر طبیعی و دامی مثل چوب درخت‌ها و یا پشم گوسفندان استفاده می‌شود. کردها مثل اقوام دیگر ایران با تولید صنایع دستی هم امرار معاش کرده و هم لوازم مورد نیاز خود را تامین می‌کنند.
قالی و گلیم
قالی بافی، گلیم بافی از جمله هنر های اصیل و قدیمی ایرانی به ویژه کردستان و سنندج است.گلیم کردستان انعکاسی از طبیعت است که ذهن خلاق و هنرمند زنان کرد، بدون هیچ طرح قبلی و به طور کاملا بداهه و خودجوش روایتی هرچند کوتاه آن دوره را درهم تنیده اند. از دیگر جذابیت های قالی بافی کردستان، تنوع بسیار زیاد طرح و رنگ های قالی و گلیم های این استان است و به ندرت می‌توان دو طرح مشابه پیدا کرد. همانطور که گفته شد، از دلایلی که سبب شهرت داشتن گلیم کردستان شده، ویژگی های خاص آن از جمله: استفاده از مواد اولیه مرغوب، ظرافت در بافت و داشتن طرح، رنگ و نقوش متفاوت است. زنان و هنرمندانی که در این حرفه فعالیت دارند، برای تار از نخ پنبه و برای پود از نخ های پشمی دولای تابیده و الوان استفاده می‌کنند. رنگ های بسیاری در بافت یک گلیم بختیاری استفاده می‌شود که قرمز، صورتی چرک، عنابی، زرد، آبی و سورمه ای، زیتونی و مشکی از رایج ترین و عمومی ترین آنها هستند. رایج‌ترین نوع بافت گلیم در کردستان بافت چاکدار است که ساختاری منحنی و ظریف مسحور کننده ای دارد. این گلیم‌ها از نقش‌هایی مثل گل وکیلی، گل چایی، نقشه قفقاز، گل چینی، محرمات، گل فرنگ، نقشه موسایی، دست و دلبر، گل میرزا علی و قاب قرآن بافته می‌شوند.
جاجیم بافی
جاجیم بافی از قدیمی‌ترین صنایع دستی کردستان است. اگر به شهرهای این استان سفر کنید می‌توانید وسایلی مثل زیرانداز و رویه کرسی را ببینید که در تولید آنها از بافت جاجیم استفاده شده است. جاجیم پارچه‌ای ضخیم و بدون پرز است که به گلیم شباهت دارد و به صورت راه‌‌راه با نخ‌های پشمی، پنبه‌ای، ابریشمی، کرک، رنگ‌های گیاهی و طرح‌های ساده هندسی بافته می‌شود.
در حال حاضر از جاجیم برای تهیه پتو، رختخواب، زیرانداز دو رو، پشتی، سجاده نماز، رومبلی و تولید کیف و کفش استفاده می‌شود و معمولا این محصول‌ها هنر دست زن‌های عشایر کردستانی است.
کلاش
در مناطق کردنشین نوعی گیوه به نام کلاش تولید می شود که هماهنگی جالبی با لباس کردی دارد. رویه این کفش از نخ پنبه ای بافته شده و زیره آن از پارچه ی فشرده شده ساخته شده است، به همین دلیل کفشی بسیار سبک، نرم، قابل انعطاف و متناسب با محیط کوهستانی است. تولید کلاش در اصل مختص به اورامان بوده ولی اکنون در تمام شهرهای کردستان تولید می شود.
منبت کاری
“منبت کاری چوب” در کردستان از قدیم رواج داشته و درهای چوبی در کردستان و برخی از روستاهای آن که به جای مانده متعلق به دوران صفوی بوده که دارای کنده کاری های دقیق و به صورت گل و کتیبه های گوناگون است.
منبت کاری هایی که بر روی در امامزاده ها و مشایخ انجام شده بسیار با ارزش است و امروز هم منبت کاران کرد در کردستان به کار خود ادامه می دهند و این هنر هنوز هم رواج دارد.
اکنون در سنندج معروفترین و زبردست ترین منبت‌کاران در کارگاه های خود همراه با سبک های جدید، که در آن ابداع و ابتکار خود را محفوظ داشته اند، مشغول به کارند.
قواره بری از دیگر تزیینات کاربردی در بناهای قدیمی سنندج، پنجره‌های چوبی با شیشه‌های رنگی است.
جریان رنگ و نور در لابه‌لای گره‌ها و چفت و بست پیچان نوارهای چوبی، فضایی رویایی و خیال‌انگیز در اتاق‌های این ساختمان‌ها به وجود می‌آورد.
قدمت اروسی‌سازی در سنندج تقریباً به۳۵۰ سال پیش می‌رسد و نمونه‌های موجود بر مهارت کم‌نظیر استادکاران سنندجی در این هنر، مهر تأیید می‌گذارد.
محصولات نازک کاری
کردستان مهم ترین استان کشور و از مهم ترین تولیدات صنایع دستی اش نازک کاری است. هنر نازک کاری ترکیب قطعات بسیار کوچک از انواع چوب های پرداخت شده طبیعی می باشد که با ظرافت خاص در کنار هم قرار گرفته و موجب به وجود آمدن قطعات بسیار ظریف چوبی همانند قلمدان و سایر محصولات می گردد. علاوه بر نازک کاری، اروسی سازی، منبت و معرق سنندج نیز از شهرت و اعتبار برخوردار است.
ساخت ابزار و آلات موسیقی
پیشرفت ساخت صنایع دستی چوبی به علت وجود چوب درختان جنگلی مرغوب و استعداد فراوان در زمینه تعلیم و یادگیری موسیقی موجب شده استان کردستان به یکی از مناطق عرضه وسایل موسیقی، به ویژه موسیقی سنتی تبدیل شود که نمونه آن ساخت دف، دیوان، تار، سه تار، ویولن، قانون و سنتور می باشد.